บอลวาล์ว (Ball Valve) คืออะไร และใช้งานอย่างไร?
ในการทำงานเกี่ยวกับระบบประปา หรือระบบขนส่งน้ำมัน เชื่อว่าหลายคนคงคุ้นเคยกับชื่อของ “บอลวาล์ว” กันอย่างแน่นอน เพราะเป็นอุปกรณ์ที่มีส่วนช่วยให้การทำงานของระบบดีเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น แต่สำหรับคนที่ยังไม่รู้จัก หรือไม่รู้ว่าอุปกรณ์ชิ้นนี้ มีความจำเป็นหรือสำคัญในระบบอย่างไรบ้าง บทความนี้เรามีข้อมูลเกี่ยวกับ Ball Valve มาบอกกัน
บอลวาล์ว (Ball Valve) คืออะไร?
บอลวาล์ว (Ball Valve) เป็นวาล์วประเภทหนึ่ง ที่ใช้ควบคุมการไหลของของเหลวหรือก๊าซภายในระบบท่อ โดยอาศัยลูกบอลกลมที่มีรูตรงกลางเป็นตัวเปิด-ปิดทางไหล เมื่อลูกบอลหมุนไปในแนวที่รูตรงกับแนวท่อ ของเหลวสามารถไหลผ่านได้ และเมื่อหมุนให้รูอยู่ในแนวตั้งฉากกับท่อ จะปิดกั้นการไหลของของเหลวได้
บอลวาล์วจึงเป็นอุปกรณ์ได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากมีโครงสร้างที่เรียบง่าย ใช้งานสะดวก สามารถเปิด-ปิดการไหลได้อย่างรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพในการซีลที่ดี ทำให้ป้องกันการรั่วไหลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ประเภทของบอลวาล์ว
บอลวาล์วสามารถแบ่งออกได้หลายประเภทตามการออกแบบและลักษณะการใช้งาน การเลือกใช้งานจึงต้องเลือกให้เหมาะกับประเภทด้วย โดยแบ่งได้ 5 ประเภท ดังนี้
- บอลวาล์วแบบสองทาง (Two-Way Ball Valve)
บอลวาล์วที่มีช่องทางไหลเข้า-ออกเพียง 2 ทาง ใช้สำหรับเปิด-ปิดการไหลของของเหลวโดยตรง พบได้ในระบบท่อทั่วไป เช่น ระบบน้ำ ระบบลม และระบบน้ำมัน
- บอลวาล์วแบบสามทาง (Three-Way Ball Valve)
บอลวาล์วที่มี 3 ช่องทางสำหรับควบคุมทิศทางของของเหลว สามารถใช้สับเปลี่ยนเส้นทางการไหลได้ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการสลับหรือผสมของเหลวจากหลายแหล่ง
- บอลวาล์วแบบเต็มพอร์ต (Full Port Ball Valve)
บอลวาล์ที่มีรูภายในลูกบอลขนาดเท่ากับเส้นผ่านศูนย์กลางของท่อ ทำให้ไม่มีการสูญเสียแรงดัน โดยส่วนใหญ่แล้วเหมาะสำหรับงานที่ต้องการอัตราการไหลสูงสุด
- บอลวาล์วแบบลดพอร์ต (Reduced Port Ball Valve)
บอลวาล์วชนิดนี้จะมีรูภายในลูกบอลที่มีขนาดเล็กกว่าท่อ ทำให้มีการสูญเสียแรงดันเล็กน้อย ใช้กันทั่วไปในระบบที่ไม่ได้ต้องการการไหลเต็มที่
- บอลวาล์วแบบแอคชูเอเตอร์ (Actuated Ball Valve)
บอลวาล์วที่ควบคุมการเปิด-ปิดด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า หรือนิวแมติก ใช้ในระบบอัตโนมัติที่ต้องการความแม่นยำในการควบคุม
วิธีการใช้งานบอลวาล์ว
เนื่องจากการออกแบบของบอลวาล์วดีไซน์มาให้ใช้ได้ในแต่ละประเภทการทำงาน ทำให้เป็นวาล์วที่ใช้งานง่าย สามารถเปิด-ปิดการไหลของของเหลวได้อย่างรวดเร็ว โดยทั่วไปมีวิธีการใช้งานดังนี้
- การเปิดบอลวาล์ว: หมุนมือจับหรือคันโยกไปตามแนวของท่อ ลูกบอลภายในจะหมุนให้รูตรงกลางอยู่แนวเดียวกับท่อ ทำให้ของเหลวไหลผ่านได้
- การปิดบอลวาล์ว: หมุนมือจับหรือคันโยกให้ตั้งฉากกับแนวของท่อ ลูกบอลจะปิดกั้นทางเดินของของเหลว ทำให้ไม่มีการไหลผ่าน
- การควบคุมการไหล: บางระบบสามารถปรับตำแหน่งของลูกบอลให้เปิดบางส่วน เพื่อควบคุมอัตราการไหลของของเหลวได้
ข้อควรระวังในการใช้บอลวาล์ว
แม้ว่าจะเป็นวาล์วที่ใช้งานได้ง่าย และมีการออกแบบมาให้เหมาะกับการใช้งานได้หลากหลายตามแต่ละประเภท แต่ก็มีข้อควรระวังที่ต้องทราบด้วย ดังนี้
- ไม่ควรใช้ในระบบที่ต้องการควบคุมการไหลแบบละเอียด เช่น ระบบที่ต้องการควบคุมปริมาณการไหลอย่างแม่นยำ กรณีนี้ ควรใช้วาล์วประเภทอื่น เช่น Globe Valve
- ไม่เหมาะกับของเหลวที่มีอนุภาคแข็งหรือของเหลวที่มีความหนืดสูง เนื่องจากอาจทำให้ลูกบอลติดขัด
- ควรเลือกวัสดุของบอลวาล์วให้เหมาะสมกับประเภทของของเหลว เช่น สแตนเลสสำหรับสารเคมี หรือทองเหลืองสำหรับระบบน้ำทั่วไป
เรียกได้ว่า บอลวาล์ว (Ball Valve) นั้นเป็นอุปกรณ์ที่ช่วยควบคุมการไหลให้กับของเหลวที่ใช้งานง่าย เปิด-ปิดได้รวดเร็ว และมีความทนทานสูง การเลือกใช้บอลวาล์วที่เหมาะสมกับประเภทของของไหล ระบบท่อ และสภาพแวดล้อมในการใช้งาน จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานของระบบท่อให้ยาวนานขึ้น แต่หากใครที่สนใจหรือตามหาสินค้าประเภทวาล์วน้ำ ไม่ว่าจะเป็นบอลวาล์วหรือวาล์วปีกผีเสื้อที่มีคุณภาพและได้รับมาตรฐานเหมาะแก่การใช้ระบบประปาและอุตสาหกรรม แนะนำให้เลือกซื้อสินค้าจาก Asia-Pacifics supply ผู้นำเข้าสินค้าและตัวแทนจำหน่ายแบรนด์วาล์วน้ำชั้นนำที่มีประสบการณ์กว่า 29 ปี ครบ ตอบโจทย์ทุกการบริการ